Mainam na simulan ang taon sa pamamagitan ng epektibong pagpaplano’t hindi-mababaling pangako.

Pero sadyang mahirap magplano sa panahong ito. Maaaring sakit ng ulo ang simpleng pagkakasya ng kakarampot na kita sa lumolobong gastusin ng pamilya. Kung estudyante ka, mahirap kumbinsihin ang iyong magulang na dagdagan ang baon mo.

Ang sakit ng ulo’y madalas na pinagmumulan ng init nito. Ang pag-akyat ng dugo sa utak ay nagbubunga ng pakikipag-away kahit ng mga nagmamahalan. At sa gitna ng hindi pagkakaunawaan, sino ang may kasalanan?

Madaling sisihin ang indibidwal sa kanyang pagkukulang nang hindi tinitingnan ang sitwasyong pangkabuuan. Pero delikado ring parati na lang “bulok na sistema” ang binabanggit tuwing may nakikitang mali sa sarili’t paligid.

Gasgas mang argumento, may katwiran ang ilang taong sawa na kritisismo’t naghahanap ng malinaw na alternatibo. Kailangang tanggaping may pagkukulang din kapag hindi malinaw sa kanila ang pagsusuring pumupuna hindi lang sa indibidwal kundi sa pangkalahatang sistema. Kung hindi nila alam ang alternatibong inihahain, baka naman dahil walang ibinibigay sa kanila.

Para maging epektibo ang isang dirkurso, kailangang maibigay ang direksyong dapat tahakin ng nakararaming mamamayan. Totoong maraming paliwanag depende sa balangkas (framework) na ginagamit, at ang katumpakan o kamalian ay dapat na sinusukat batay sa rekomendasyong ipinapaliwanag. Dapat tandaang may pundamental na prinsipyo sa pananaliksik sa wikang Ingles, “A criticism is as good as the alternative.”

Tulad ng pagsasakonteksto ng sakit ng ulo sa pagpaplano, maraming dahilan kung bakit nasasadlak sa iba’t ibang problema ang bayan. Nagpapatuloy ang mga ito hindi dahil sa kawalan ng solusyon kundi dahil sa desisyon ng mga nasa kapangyarihang panatilihin ang mga ito. Lohikal itong paliwanag kung iisiping may iilang indibidwal na nakikinabang sa paghihirap ng nakararami, at ang mga indibidwal na ito’y nabibilang sa nakatataas na uri ng lipunan.

Madaling pagtawana’t sabihing bahagi lang ito ng conspiracy theory na hindi dapat pansinin. Pero hindi tulad ng maraming urban legends tulad ng UFO sightings at alien abductions, hindi ba’t may datos na nagpapatunay sa pagyaman ng iilan sa gitna ng kahirapan ng ating bayan? Hindi ba’t malinaw ang ebidensiya ng pang-aabuso ng ilang nasa kapangyarihan na nagbubunga ng pagkakait sa batayang karapatan ng nakararami?

Sa araw-araw na pagsusulat tungkol sa mga nangyayari sa lipunan, maraming peryodistang nakakalimutan na ang pagbibigay ng karampatang konteksto o malalimang pagsusuri para ipaliwanag ang mga problema sa Pilipinas. Naisasantabi rin ang alternatibong dapat malaman ng mga mamamayan para epektibong mahubog ang opinyong pampubliko. Madaling sabihing naibabaon ang kahalagahan ng konteksto’t alternatibo sa araw-araw na pangangailangang makapagbigay ng ulat sa madla, na kung saan tanging datos lang ang napapalaganap.

Pero hindi katanggap-tanggap ang kawalan ng pagsusuri. Sana’y tanggapin mo ang aking paumanhin sa anumang pagkukulang ng midyang sinusubaybayan mo.

Sa pagsisimula ng bagong taon, hayaan mong isulat ko ang isang simpleng pangako para lang sa iyo: Hindi lang ako magbibigay ng konteksto mula ngayon. Mas pag-iibayuhin ko ang pagbibigay ng alternatibo.