“Magandang gabi mga kasama!”

Ganito binati ng giya ang mga mamamahayag na nakarating sa talampakan ng Sierra Madre. Ilang miyembro ng midya rin ang nakarating noong gabing iyon, patungo sa isang lugar na inihanda ng Melito Glor Command ng New People’s Army (NPA).

Sa tantiya ng mga residente roon, abot lamang ng 40 minuto ang lakad-akyat patungo sa isang pansamantalang kampo na ginawa ng NPA. Ngunit umabot ito nang mahigit isang oras, una’y dahil sa mga gamit na dala ng midya, pangalawa’y nagsisipagtandaan na ang ilan sa kanila. Ang ilan, nadapa pa sa putikan.

Ang kanilang pakay: dumalo sa isang press conference sa bagong itatalang tagapagsalita ng Melito Glor Command.

Sa presscon kinaumagahan, humarap sa mga miyembro ng midya si Jaime “Ka Diego” Padilla, upang magpakilala, at ihapag ang ilang susing usapin tungkol sa lipunan at sa rebolusyong kanilang inilulunsad. Kabilang sa katanungan ng midya ang kasalukuyang giyera kontra droga ng administrasyong Duterte, maging ang naging libing ng nasirang diktador na si Ferdinand Marcos sa Libingan ng mga Bayani.

Ngunit sentro ng usapin ni Ka Diego ang usapang pangkapayapaan, at ang nakataas na unilateral ceasefire laban sa hukbo ng gobyerno. Nagpahayag ng parehas na ceasefire ang Armed Forces of the Philippines (AFP), bilang bahagi ng ilang kasunduan sa usapang pangkapayapaan.

Balag ng alanganin

Susi pa rin sa ceasefire ang usapang pangkapayapaan, maging ang mga naabot na nito. Ngunit sabi ni Ka Diego na “laging nakalagay tayo sa balag ng alanganin.”

Ibinunyag ni Ka Diego na habang patuloy na sinusunod ng hukbong bayan ang unilateral ceasefire na dineklara ng pamunuan ng rebolusyonaryong kilusan, patuloy ang operasyon ng militar, lalo na sa aniya’y nasasakupang erya ng rebolusyonaryong gobyerno.

Mula nang magkasundo ang NPA at ang rehimeng Duterte na magkaroon kani-kanyang unilateral ceasefire, nakapagtala ang Melito Glor Command ng maraming kaso ng paglabag ng AFP sa Timog Katagalugan.

“Active defensive posture” ang naging tindig ng mga pulang mandirigma sa tigil-putukan. Sabi ni Ka Diego na nasa alanganin sila sa ganitong kalagayan. Kung tutuusin, mahirap nga naman makipagusap sa ganitong sitwasyon. “Kung talagang gusto ng militar ng labanan, ang BHB (Bagong Hukbong Bayan, o NPA) ay laging handa. Kaya lang, sila dapat ay handa rin na ipagpatuloy ang usapang pangkapayapaan na hinihingi natin,” paliwanag ni Ka Diego.

Mariin niyang sinabi na laging ibinubukas ng NPA ang paraang may usapang pangkapayapaan habang may labanan. “Sa ngayon, nakatali ang kamay namin. Sila naman, tuloy ang operasyon. Hindi kami makagawa ng hakbangin. Samantalang ang kanilang inooperasyon ay erya namin, may gobyerno tayong nakatayo riyan,” aniya. “Pero hindi kami makakilos kasi paglabag sa aming idineklarang unilateral ceasefire.”

“Kung sila’y magpapatuloy at hindi nila ititgil ang kanilang pananakop sa loob ng (teritoryo ng) demokratikong gobyernong bayan, maoobliga kaming harapin sila,” diin ni Ka Diego.

Para itigil ang pangamba sa kanila, paliwanag ni Ka Diego na patuloy ang BHB na maging matapat sa kanilang deklarasyong tigil-putukan. “Kaya lang, sabi ko nga, may hangganan iyon. Kaya nagpapahiwatig na ako na ibinubukas natin ang usapang pangkapayapaan na may labanan. Hindi iyong nakatali ang mga kamay namin at laging nakalagay tayo sa balag ng alanganin. Hindi tayo papayag na tuloy tuloy na mangyari iyon.”

Aminado siya na ang pinakamalaking banta sa peace talks ay ang hindi pagsunod ni Duterte sa kanyang komitment sa usapang pangkapayapaan. “Yung paglabag nila sa sa kanilang inihayag na unilateral ceasefire, na tuluy-tuloy ang operation — ang BHB ay ginagawa ang lahat ng paraan kung paano iiwasan paano hindi magkakaroon ng tinatawag na labanan sa pagitan ng dalawang panig sa panahon ng kanilang operation.”

Tuluy-tuloy na paglilingkod

Bagamat nasa tigil-putukan, ang taktikal na opensiba lamang ang nahihinto sa buhay ngayon ng mga NPA, paglilinaw ni Ka Diego.

Nagpapatuloy pa rin sila kanilang gawing masa gaya ng pagtulong sa produksiyon ng masang kanilang kinikilusan. Patuloy silang nagtatanim, nagbibigay ng mga pag-aaral, ng serbisyong medikal, nag-aayos ng mga problema ng komunidad, at patuloy ang pagpaparusa sa mga may pagkakasala sa masa.

“Tuloy pa rin ang pagpaparusa gaya halimbawa sa despotikong panginoong maylupa. Nito lamang, mayroon tayong dinisarma-hang mga guwardiya dahil sa sila ay patuloy na gumagawa ng anti-mamamayang gawain sa komunidad,” aniya.

Patuloy na nagiging sumbungan ang mga NPA ng mga mamamayan sa komunidad, dagdag pa ni Ka Diego. Kahit ang kanilang sariling patakaran laban sa droga ay nagpapatuloy.

Para sa kapayapaan

Bagaman may diin sa labanan, kapwa-madiin para rin naman sa kapayapaan ang mga pulang mandirigma: buong-buo silang komited sa kapayapaang tinatahak sa pakikipag-usap sa rehimen, pagdiin ni Ka Diego.

“Sa usapang pangkapayapaan, 100 porsiyento kaming para rito. Kaya lang, laging nakabatay ito sa makatarungang batayan. Hindi puwede ‘yung pabor lang sa isang panig. Kung hindi, sa buong sambayanang Pilipino pumabor ang mga pangyayari.”

At makikita nga naman ito ng mga mamamahayag na dumalo.

Nasaksihan nila, sa isang maiksing programang inihanda ng mga hukbo, ang ilang makukulay na bahagi ng buhay-NPA. Mula sa sining at awitan, naging saksi ang mga mamamahayag sa isang pausbong na pag-iibigan sa pagitan ng dalawang gerilya. Isang pampublikong pagpapahayag ng pag-ibig at pag-alay ng rosas ang ginawa ng isang lalaking hukbo sa kanyang irog.

Patunay lamang ito na hindi lang labanan ang pakay ng mga pulang mandirigma. Marunong pa rin silang umibig sa gitna ng rebolusyon.

Tahimik ang mga mamamahayag na nilisan ang lugar. At ang mga hukbo, nanatili sa kabundukan ng Sierra Madre, ipinagpapatuloy ang rebolusyon, sa piling ng masa.

Tahimik na ulit ang Sierra Madre. Kung hanggang kailan, hindi pa masasabi.