FEATURED Makinig kay Ka Bea

Kapangyarihan ng Maralitang Kababaihan


Maralitang kababaihan ang nanguna sa Occupy.

Kasabay ng araw ng mga kababaihan noong Marso 8, ginugunita din natin ang ika-anim na anibersaryo ng matagumpay na pag-okupa ng Kadamay sa 5200 na tiwangwang na pabahay noong 2017 sa Pandi, Bulacan.

Naroroon ako mismo. Bilang senior citizen, hindi ko rin akalain na kakayanin pa ng buto’t lakas ko ang laban na ito, pero pambihira nga naman ang kasaysayan. Hayaan ninyong ikuwento ko sa inyo. 

Maralitang kababaihan ang nanguna sa Occupy. Sigaw pa nila “kaming mga nanay ay itinuring na ilaw ng tahanan ngunit kami’y walang masilungan. Sa wakas magkakabahay na kami!” Sari-saring dahilan sa pagsama ang mga nag-okupa. May nawalan ng trabaho at wala nang pang-upa, meron din naibenta ang bahay na pamana pa ng magulang dahil sa pagkakasakit ng mahal sa buhay, at may nakatira sa ilalim ng tulay dahil sa tindi ng kahirapan. 

Bisperas ng Occupy, Marso 7, pasado alas dyes ng gabi, sumama ako sa isang miyembro ng Kadamay sa kanyang tinutuluyan sa bayan din ng Pandi. Pagdating sa kanila, napakaraming tao at abalang-abala sa paghahanda! May nagluluto, nag-iimpake ng gamit, nagtatalakay sa kapwa kasapi, at nagsisinsin ng dumadating (meron pa ring nagkakalituhan na sa headcount). Walang tulugan. 

Bago mag alas dos ng madaling araw ng Marso 8, kumalas na lahat, organisadong nagtungo sa kitaan. Higit sa 12,000 homeless ang nagtipon-tipon mula sa mga bayan ng Bulacan, Quezon City, Caloocan at Malabon. Ang iba ay may kasamang bata, may mga bitbit na timba, tabo, palanggana, walis tingting, basahan, tubig, at pagkain. Alas tres ng umaga, lahat kami nagmamartsa sabay chanting ng mga panawagan sa dilim, pampalakas-loob sa lahat. Alas kwatro ng umaga nakarating ang aming grupo sa pwesto ng maraming tiwangwang na pabahay. Tagumpay na nakapasok agad, tapos itinayo ang barikadang bayan habang nagpapatuloy ang programa. Ganon din sa lima pang lugar.

Bago naisagawa ang pag-okupa ay halos isang taon din itong pinaghandaan ng Kadamay. Tila matabang lupa ang pag-oorganisa ng homeless, mga pinagkaitan ng tahanan nang paulit-ulit. 

Nabuo ang panawagan ng homeless: ipamahagi ang pabahay na hindi nagagamit, imbis na mabulok lang. Pinasa namin ito sa mga kinaukulan, lahat na, sa Congressman, Gobernador, Mayor, lahat ng ahensya sa pabahay, at kahit sa Malacañang! Ang tugon ng lahat: nganga. 

Ang occupy Bulacan ay nagluwal ng higanteng protesta ng maralitang walang tirahan at yumanig sa National Housing Authority at sa gobyernong Duterte. Banta ng gobyerno: umalis ang mga nag-okupa, kundi ay sapilitang paaalisin! Umigting ang tensyon sa pagitan ng militar at mga nakabarikada pero hindi nila natinag ang mga determinadong ipaglaban ang panawagan na occupy. Iyong taong pinagkaitan at ginigipit, lalong tumatapang! Bago sumapit ang halos dalawang linggong palugit, sinabi na ni Pangulong Duterte na ipamigay ang inokupang pabahay. At nang ipatawag sa Senado ang Kadamay, nailantad natin sa harap nila ang kabulukan ng programang pabahay na umabot sa daang libo ang nabubulok at hindi napapakinabangan. 

Mahigit isang taon ang lumipas, batbat ng mga pagkilos at sagutan sa gobyernong Duterte. Hanggang ngayon naman panay ang pangugutya ng gobyerno at ng kanilang mga troll sa Kadamay. Palibhasa, wala silang maisasagot sa pambansang pagpapahiya na ginawa sa kanila ng Occupy Kadamay. Kaya napilitan din si Duterte noong Mayo 2018 na ilabas ang Joint Resolution 2, na inuutos ang pamamahagi ng mga bakanteng pabahay sa maralitang homeless sa buong bansa. 

Nag-iwan ng aral sa atin ang Occupy Bulacan. Una, makapangyarihan ang mga mahihirap at ang mga babae. Ikalawa, wag tayo maging sunud-sunuran sa mga maling batas. Mas matimbang ang pasya ng mga mamamayan. Ikatlo, magpurisgi tayo. Ang tinig ng tao sa isang maliit na bayan, maaaring marinig sa buong bansa basta’t nariyan tayo na magpapaingay sa sigaw ng bawat isa. 


Featured photo: Litrato ni Cindy Aquino sa International Working Women’s Day 2022