ni Marx Halili

Umaapaw ang mga tao sa bunganga ng bulawang Claro M. Recto nang dumating ako roon. Nagmistula iyong sinehan dahil sa haba ng pila ng mga estudyante ng Politektinong Unibersidad ng Pilipinas (PUP) at maging ng marami pang ibang mula sa iba’t ibang paaralan sa Metro Manila. Ang ilan ay nagmula pa sa probinsiya.

Punong-puno ng tao ang loob kaya marami ang hindi nakapasok. Kinailangan ko pang pumunta sa parteng likod ng Claro at sumabay sa isang staff para lamang makapasok.

Sa loob ay nananabik na naghintay kami sa pagsisimula ng programa. Hanggang sa umakyat na sa entablado si Lourd de Veyra, di ko inaasahan na host siya ng naturang event dahil hindi naman siya kasama sa poster ng BiyahengPanulat na ikinalat sa halos lahat ng sulok ng PUP para mag-anyaya.

Hiyawan ang mga iskolar nang makita si Lourd  na paakyat! Siya na ang nagpakilala sa tinaguriang “Avengers ng Panitikan ng Pilinas;” sina Rickly Lee, Eros Atalia, Lualhati Bautista, Jun Cruz Reyes, Manix Abrera at ang aninong si Bob Ong. Di na naman ako umasa pa na magpapakitasi Bob pero naghanda siya ng isang video presentation para sa mga iskolar ng bayan na sinundan ng mensaheng ipinabasa niya sa kanyang kinatawan.

Sa pagkakaalam ko, nagsamasama sila sa isang malaking proyekto kung saan pinupuntahan nila ang iba’t ibang mga unibesidad para magbigay at magbahagi ng kanilang kaalaman sa mga batang manunulat, ito ang Byaheng Panulat. Layon din nito na hanapin ang pagsusulat para sa bayan kasabay ng pagpapatawa at pagmumulat.

Sa mensahe ni Bob Ong, ang mga linyang tumatak sa isip ko ay ang tinawag niyang itch o ‘kati’ sa pagsusulat. Ang walang tigil na na pagsusulat gusto mo. “Kati na masarap kamutin,” aniya pa.

Isang lamesita ang pinagigitnaan ng mga batikang manunulat sa entablado, kung titingnan para silang magkakaibigan na nagkukwentuhan na maraming nag-uusyoso. Parang talk show ang dating dahil sa handling ni De Veyra. Hindi iyon tulad ng ibang forum na napuntahan ko na boring at nakakaantok. Iba iyon, iba sila.

Ang mga beteranong manunulat na sina Ricky Lee, Lualhati Bautista at Jun Cruz Reyes ang  pinakamaraming naibahagi dahil na rin siguro sa kanilang mga napagdaanan. Tinalakay nila ang tungkol sa epekto ng social media sa kani-kanilang panulat, ang kanilang inspirasyon sa pagsulat at ilang pribadong impormasyon tungkol sa kanilang sarili na nagpakiliti sa mga nanonood.

Bakit sa PUP? Ayon kay Reyes, pinili nila ang PUP kaysa sa malalaking unibersidad dahil nasa PUP ang bayan, na umani ng hiyawan at palakpakan sa mga tao sa loob ng CM Recto Hall. Gayunman ay nilinaw ni Reyes na nakatakda nilang ibyahe ang kanilang proyekto sa iba’t ibang unibersidad at kolehiyo sa bansa.

Bago magtapos ang programa ay nagbigay ng mensahe ang Pambansang Alagad ng Sining na si Dr. Bienvenido Lumbera sa harap ng mga estudyante. Aniya ‘buti na lang at may unibersidad tulad ng PUP na nagsasagawa ng mga workshop na naglalayong siyasatin ang bayan’.

Tumula rin sa programa ang makata, kompositor at mang-aawit na si Dong Abay.

Sa programang iyon noong Hulyo 24 pa lamang nagsimula ang Byaheng Panulat. Nakatakda itong lumibot para maabot ng mga manunulat ang mga estudyante at kabataang nagnanais na magsulat. Nilinaw naman ni Reyes na uunahin ng kanilang byahe ang ‘mahihirap na kolehiyo at unibersidad.’ Ang proyekto ay naisakatuparan sa pangunguna ng Sentro para sa Malikhaing Pagsulat ng PUP.

Ang isa pang tumatak sa isipan ko ay ang sinabi ni Ricky Lee, “huwag matakot magbukas at pumasok sa mga pinto, dahil sa loob nito, maaaring may kwentongnaghihintay.”