Pabor sa mahihirap na magsasaka ang pagpupulong ng Presidential Agrarian Reform Council (PARC) nitong nakaraang linggo. Ito ang unang pulong ng PARC sa loob ng sampung taon; hindi kailanman ito nagpulong sa panunungkulan ng asyenderong dating pangulong si Benigno Aquino III.
Sa pahayag ni Department of Agrarian Reform (DAR) Sec. Rafael “Ka Paeng” Mariano sa Malakanyang nitong Setyembre 13, sinabi ng kalihim na mabunga ang pag-uusap hinggil sa mga suliranin ng mga magsasaka.
Kabilang sa ilang pinag-usapan ang pagsasauli ng coco levy funds sa mga magsasaka, pagtigil ng land-use conversion, pamamahagi ng 10,000 ektaryang lupaing ibinigay ng Land Bank of the Philippines, pagtanggi sa apela ng Tarlac Development Corporation sa Hacienda Luisita at petisyon ng panlalawigang pamahalaan ng Negros Occidental, at pag-aaral sa mga land conversion permit at land leasehold contract.
Banta ng pagpapalayas
Umaasa ang mga magsasaka na mapipigilan ang banta ng pagpapalayas mula sa kanilang mga lupa sa pag-apruba ni Pangulong Duterte sa pulong ng PARC sa dalawang taong moratorium sa land-use conversion.
Inihahanda na ang executive order (EO) upang ipatupad ang pagtigil sa pagpapalit-gamit ng mga lupang sakahan na sakop ng Republic Act 6657 o Comprehensive Agrarian Reform Law, Presidential Decree 27 at iba pang batas sa repormang agraryo.
Nasa 4.7 milyon ektaryang lupaing naipamahagi o 2.7 milyong benipisyaryo ng reporma sa lupa ang agarang poprotektahan ng EO ayon sa kay Mariano.
Inaasahan ng Kilusang Magbubukid ng Pilipinas (KMP) na magbibigay ito ng kaunting luwag sa libu-libong magsasakang paaalisin sa kanilang sakahan dahil sa mga proyekto at pag-ilit ng Land Bank.
Kadalasang ginagawang subdivision, commercial space, o industrial zone ang mga sakahan sa pakikipagsabwatan ng nagdaang mga administrasyon sa mga asyendero’t negosyante. Halimbawa dito ang kalagayan sa Hacienda Luisita sa Tarlac, Hacienda Looc sa Batangas, at mga sakahang apektado ng proyektong MRT-7 sa Bulacan.
Ayuda sa magsasaka
Sa pulong ng PARC, iniutos din ni Duterte sa Land Bank na pagmamay-ari ng pamahalaan na magbigay ng karagdagang tulong sa mga magsasaka, libreng irigasyon at pagsasauli ng P70 bilyon na coco levy funds na mula sa iligal na koleksyon ng buwis mula sa mga magniniyog.
Mula Hulyo 2010 hanggang Mayo 2016, nasa 142 na aplikasyon sa pagpapalit-gamit ng mga sakahan ang inihapag sa DAR, at 101 aplikasyon o 2,496 ektarya ang naaprubahan, habang 41 na aplikasyon o 1,397 ektarya ang tinanggihan.
Ayon kay Mariano, mawawalan ng saysay ang ayuda sa mga magsasaka at programa sa food security kung magpapatuloy ang ganitong kalakaran.
Tunay na repormang agraryo
Sa kasalukuyan, walang batas ang pamahalaan para patnubayan ang reporma sa lupa sa bansa sa pagkakapaso ng Comprehensive Agrarian Reform Program Extension with Reforms (Carper) noong Hunyo 30, 2014. Naniniwala ang KMP na bigo ang nagdaang programa na tugunan ang problema sa kawalan ng lupa.
Muling inihain ni Anakpawis Rep. Ariel Casilao ang House Bill 555 o Genuine Agrarian Reform Bill at ipinanawagan din ni Mariano ang pagpasa sa nasabing panukala upang pangalagaan ang mahihirap na magsasaka.
Pero naniniwala ang Anakpawis at KMP na magtatagumpay lang ang mga magsasaka kung paiigtingin ng kilusang magsasaka ang paggiit sa karapatan sa lupa ng mga nagbubungkal nito.
