Hindi hiwalay sa lipunang kinikilusan nila ang mga mamamahayag. Sa ilang pagkakataong dama nila ang poot dahil sa nasasaksihang inhustisya o pagsasamantala, binibitawan nila ang titulo ng mamamahayag at nagiging mamamayan: Mamamayang tumitindig at naghahayag ng katotohanan sa harap ng makapangyarihan — at mapagsamantalang –puwersa.

Nakita na ito sa Iraq noong 2008, nang minsang binato ng isang mamamahayag na Iraqi ng sapatos si US Pres. George W. Bush. Sa Pilipinas, kung saan masigla ang kultura ng protesta at kilusang masa, may kasaysayan din ng paninindigan at “speaking truth to power” ang mga mamamahayag. Pero hindi ibig sabihi’y hindi na katangi-tangi ang ginawa ng isang campus journalist, si Marjohara Tucay, punong patnugot ng Philippine Collegian ng Unibersidad ng Pilipinas sa Diliman, Quezon City. Naging intern din noong nakaraang summer ng Pinoy Weekly si Tucay.

Sa isang pagtitipon — A Conversation in Manila, with US Secretary of State Hillary Clinton — sa National Museum ngayong araw, ginawa ito  ni Tucay. Habang nagpapalakpakan ang ibang kinatawan ng mga estudyante matapos magsalita si Clinton, tumindig si Tucay, nagladlad ng plakard at humiyaw ng “Junk VFA (Visiting Forces Agreement)!” at humiling ng pagbasura sa RP-US Mutual Defense Treaty. “There is nothing mutual in the Mutual Defense Treaty!” ilang ulit niyang saad. Agad na pinaalis si Tucay sa naturang event. Kinapanayam ng Pinoy Weekly ang matapang na campus journalist matapos ang naganap.

PW: Sa anong kapasidad ka nakapasok sa event na ito?

Marjohara Tucay: Invited sa event ang lahat ng EIC (editors in chief, ng campus publications) at Student Council Chair ng major universities (both private and public) sa Metro Manila.

Bakit mo sinigaw ang panawagang pagbasura sa VFA at MDT sa naturang event? Ano ang nagtulak sa iyo na gawin ito?

Bilang manunulat at patnugot sa isang progresibong pahayagang pangkampus, karaniwan na akong nagsusulat ng mga isyung patungkol, may kinalaman, o dudulo sa relasyon ng Pilipinas at Estados Unidos. Matagal nang isyu ang VFA at MDT, at palagian naman natin itong pinapatampok at pinapaunawa sa mga mambabasa.

Ngunit kung magkakaroon tayo ng pagkakataong iparinig mismo sa isa sa mga pinakamataas na opisyal ng pinakamakapangyarihang bansa ang ating panawagan, hindi ba natin iyon susunggaban? Tayong mga kritiko ng relasyong RP-US ay laging nasa laylayan ng politikal na espasyo. At kung may pagkakataon para mabaliktad ang sitwasyong iyon, kahit mag-isa lang, gagawin natin. Sa diwa ng Occupy Movement, nararapat nating mabawi ang mga espasyong hindi pinapayagang mapasaatin.

Ang isyu ng RP-US relations ay isa sa mga pundamental na ugat ng krisis sa Pilipinas. At dapat lang marinig ng mga nasa kapangyarihan sa US ang tunay nating sentimyento ukol dito.

Ano ang naging reaksiyon ng handlers ni Clinton? Ano ang sinabi nila sa’yo pagkatapos ng iyong pagpapahayag?

Tahimik lang naman sila actually. Walang violence. Pinalabas lang ako.

May mga mga artista at personahe, mula kina Maxene Magalona at Heart Evangelista hanggang sa mga mismong mga mamamahayag sa mainstream media hanggang kay Prop. Winnie Monsod, na nagpahayag sa midya na  humahanga raw sila kay Hillary Clinton. Ano ang palagay mo sa kanila at sa kanilang paghanga sa isang kinatawan ng tinaguriang “imperyalismong US”?

Hindi natin dapat hangaan iyong mga nasa posisyon ng kapangyarihan ngunit walang ginagawa upang baguhin ang sistema. Oo, magaling sila — magaling sa pagpapanatili ng kasalukuyang sistema. Kung hahangaan natin ang mga gaya nila, para na rin nating hinangaan ang represibong sistemang kinakatawan nila.

NOTE: Paglabas ni Clinton sa National Museum ay dinagsa rin siya ng protesta ng kabataang miyembro ng militanteng mga organisasyon tulad ng Anakbayan at League of Filipino Students. Hinarangan at binato ng paint bomb ang kanyang konboy kaya napuwersa ito na umiba ng ruta. (Panoorin ang bidyo ng iglap-protesta, mula sa BBC na nakapaskil sa Huffington Post. Larawan dito.)