Si Lorna ay isang manggagawa sa isang pabrika. Kamakailan lang, nagtanong siya sa inyong lingkod.

Buntis raw siya at panglimang anak na niya ang laman ng kanyang tiyan.

Sinabi raw niya sa kanilang manedyer kung maari ba siyang gumamit ng maternity leave sa napipinto niyang panganganak.

Hindi raw pumayag ang manedyer. Ang sabi daw nito kay Lorna ay maari lang siyang gumamit ng maternity leave sa unang apat na beses na siya ay nanganak. Ngunit dahil daw ang hinihiling ni Lorna ay para sa panglima niyang panganganak, hindi na raw ito pinapayagan ng batas.

Tanong: tama ba ang payo ng manedyer nila dito kay Lorna?

Mali ang nasabing payo. Tama ito noong hindi pa nagkaroon ng pagbabago ang batas.

Ngunit noong Marso 2018, inaprubahan ng Kongreso ang Republic Act No. 1120.

Sa bagong batas na ito, mas maraming benepisyo ang makukuha ng mga babaeng manganganak pagdating sa kanilang maternity benefits.

Sa ilalim ng dating batas sa maternity leave (Republic Act No. 7322 na naaprubahan noong panahon ni Pangulong Cory Aquino) hanggang apat na panganganak lamang ang sakop nito.

Ibig abihin, ang panglima at ang sumunod pang panganganak ng isang babae ay hindi na sakop ng lumang batas na ito.

Ngunit sa bagong batas na ito, tinanggal na ang mga limitasyon.

Sa Republic Act 1120, kahit ilang beses nang nanganak ang isang babaeng manggagawa ay maari pa rin siyang mag-apply ng maternity benefits.

Kahit panglima, pang-anim, pang-pito, pang-walo o pang-siyam na panganganak ng isang babae ay maari pa rin niyang gamitin ang batas na ito.

Ngunit hindi lamang iyan, mga kasama.

Hinabaan din ng Republic Act No. 1120 ang bilang ng araw kung saan maaring tamasain ng isang babaeng manggagawa ang maternity benefits.

Sa lumang batas, maari lang matamasa ang maternity benefits sa loob ng 60 araw kung sakaling normal ang panganganak.

Kung sakaling caesarian naman, maari itong magamit sa loob ng 72 araw.

Ngayon, sa ilalim ng Republic Act No. 1120 ay ginawa na itong 105 na araw kahit sa anong klaseng panganganak.

Samakatuwid, ma-caesarian man o normal ang panganganak ng isang babaeng manggagawa, magagamit pa rin niya ang maternity benefits na ito at bibigyan siya ng bakasyon na may bayad sa loob ng 105 na araw.

Paano ngayon kung siya ay makunan o magkaroon ng miscarriage? Ganoong benepisyo pa rin ba ang kanyang makukuha?

Ang sabi ng batas, magkakaroon pa rin siya ng bakasyong may bayad dahil sa kanyang panganganak.

Kaya lang, imbes na 105 na araw, 60 araw na lang ang ibibigay sa kanya.

Pwede rin nilang pahabain ang panahon ng kanilang maternity leave ng 30 araw pa basta’t napagsabihan nila ang kompanya 45 araw bago matapos ang nasabing maternity leave. Wala nga lang bayad ang extension na ito.

Kung sakaling ang babaeng manganganak ay isang solo parent sa ilalim ng Solo Parents’ Welfare Act, siya ay may karapatang madagdagan ang kanyang maternity leave ng 15 araw na may bayad.

Kaya hindi mahalaga sa ilalim ng batas na ito kung ang babaeng manggagawa na manganganak ay may asawa o wala. Kahit wala siyang asawa ay maari pa rin siyang makinabang sa batas na ito.

Ang maternity leave na ito ay bukas sa lahat ng mga babaeng nagtatrabaho, sa pribado man o sa pamahalaan.

Binibigyan din ng batas ng kapangyarihan ang mga babaeng kwalipikado sa maternity benefits na ito para ibigay ang 7 araw ng kanilang benepisyo sa ama ng kanilang magiging anak.

Ibig sabihin, pitong araw ng maternity leave ang mapupunta sa ama ng bata, at 98 na araw naman ng maternity leave ang matitira para sa babae.

Magkano naman ang sahod na dapat ibayad sa mga babaeng nasa maternity leave?

Sila ay may karapatang makakuha ng kanilang buong sahod sa panahong sila ay nasa maternity leave.

Sa mga babaeng nagtatrabaho sa pribadong sektor, ang bayad sa kanyang maternity benefit ay babayaran ng Social Security System (SSS) at ang kakulangan nito ay bubunuin ng may-ari ng opisinang kanilang pinagtatrabahuan.

Ang sinumang lalabag sa batas na ito ay paparusahan ng pagkakulong ng mula anim na taon at isang araw hanggang 12 taon bukod pa sa pagbabayad ng multang mula P20,000.00 hanggang P200,000.00.

Marami sa mga may-ari ng kompanya ang nahihirapan sa batas na ito, ngunit wala silang magagawa.

Nakasaad sa Artikulo XIII ng ating Saligang Batas na dapat pangalagaan ng Estado ang mga kababaihang nagtatrabaho sa pamamagitan ng paglalaan ng kanilang ligtas na kalagayan sa pagtatrabaho at pagsasaalang-alang sa kanilang gawain bilang ina.

Ito ang dahilan kung bakit mayroon tayong batas na nagbibigay ng bakasyon sa mga manggagawang babae na buntis at manganganak.

Ang karapatang ito ay hindi lamang dito sa ating bansa ginagawa kungdi pati na rin sa ibang bansa.

Kaya, tama lang sa atin ang batas na ito.