Karapatang Pantao

GPH balakid sa kapayapaan dahil sa di-pagrespeto sa naunang mga kasunduan sa NDFP


Pangunahing bara sa usapang pangkapayapaan sa pagitan ng rebolusyonaryong kilusan at gobyerno ng Pilipinas ang pagtanggi ng huli na tupdin ang nakaraang mga kasunduan. Kinondena ito maging ng pandaigdigang mga abogado. Pero di pa rin umano nawawalan ng pag-asa sa negosasyon ang NDFP.

Press conference ng NDFP Negotiating Panel at ILAT sa Utrecht, The Netherlands, na nakaugnayan ng midya sa Quezon City sa pamamagitan ng Skype. (KR Guda)
Press conference ng NDFP Negotiating Panel at ILAT sa Utrecht, The Netherlands, na nakaugnayan ng midya sa Quezon City sa pamamagitan ng Skype. (KR Guda)

Pangunahing balakid ngayon sa pag-usad ng usapang pangkapayapaan ang pagtanggi ng administrasyong Aquino na tupdin ang batayang mga kasunduan na nilagdaan nito sa pakikipagnegosasyon sa National Democratic Front of the Philippines (NDFP).

Ito ang sinabi ni Luis Jalandoni, tagapangulo ng NDFP Negotiating Panel, sa press conference niya at ng ilang miyembro ng naturang panel sa pamamagitan ng Skype. Kasama rin ni Jalandoni sa kumperensiya ang ilang miyembro ng International Legal Advisory Team (ILAT), isang bagong tatag na koponan ng mga pandaigdigang abogado na magsisilbing tagapayo ng NDFP sa usapang pangkapayapaan.

Kabilang sa itinatanggi ng GPH (o gobyerno ng Pilipinas) na ipatupad ay ang Joint Agreement on Safety and Immunity Guarantees (Jasig), kasunduang proteksiyunan mula sa aresto at banta ang mga direktang kalahok sa usapang pangkapayapaan. Ipinaliwanag ni Jalandoni na sakop ng Jasig ang 13 konsultant ng NDFP na ikinulong ng gobyerno at ayaw kilalanin nito bilang protektado ng Jasig.

GPH refusal to release them has been a major obstacle to resumption of peace talks because without compliance with Jasig, the panelists and consultants cannot function. Respect for Jasig is needed to build confidence,” pahayag ni Jalandoni.

Ipinaliwanag ni Jalandoni na dati nang nagpapalaya ang nakaraang mga administrasyon ng mga NDFP konsultant kahit walang beripikasyon mula sa talaan ng mga protektado ng Jasig na nakatago sa isang safety deposit box.

Sa halip na magpalaya ng mga konsultant ng NDFP, patuloy umano nitong inaatake sa propaganda ang NDFP at umiiwas na pag-usapan ang mga usapin hinggil sa sosyo-ekonomikong mga reporma na adyenda dapat ngayon ng negosasyon.

Sinabi naman ni Prop. Jose Maria Sison, punong konsultant pampulitika ng NDFP, na pananagutan din ng GPH ang kabiguang mabuksan ang encrypted diskettes na naglalaman ng talaan at mga larawan ng Jasig-holders.

Noong Agosto 2007, nireyd ng pulisya ng The Netherlands ang opisina ng NDFP kasabay ng pag-aresto kay Sison batay sa “gawa-gawang kasong” itinulak ng gobyerno ng Pilipinas para idiin ang rebolusyonaryong lider. Kabilang sa mga kinumpiska ng pulisya at hindi naisauli ang encryption ng naturang mga diskette.

Presscon sa pamamagitan ng Skype, sa tanggapan ng NDFP-nominated section ng Joint Secretariat ng Joint Monitoring Committee para sa implementasyon ng Carhrihl sa Quezon City. (KR Guda)
Presscon sa pamamagitan ng Skype, sa tanggapan ng NDFP-nominated section ng Joint Secretariat ng Joint Monitoring Committee para sa implementasyon ng Carhrihl sa Quezon City. (KR Guda)

Sa naunang pahayag noong Oktubre 31, sinabi ni Jalandoni na tila kinukunsidera lamang ng GPH Negotiating Panel, sa pamumuno ni Alexander Padilla, ang mga kasunduan tulad ng Jasig at Comprehensive Agreement on Respect for Human Rights and International Humanitarian Law (Carhrihl) bilang “confidence building measures” na hindi kailangang kilalanin matapos lagdaan ang mga ito.

Samantala, mas mabigat umanong balakid sa negosasyon ang pagtanggi ng GPH na tupdin ang 12 bilateral agreements kabilang ang The Hague Joint Declaration na nilagdaan ng dalawang panig noon pang Setyembre 1, 1992. Nakasaad sa naturang deklarasyon ang mga adyenda na kailangang pag-usapan at pagkasunduan ng NDFP at GPH para matugunan ang ugat ng armadong tunggalian at bago pag-usapan ang pagwawakas ng huli.

Kasama sa mga adyendang ito ang kasunduan sa karapatang pantao at pandaigdigang matakaong batas (nilagdaan noong 2000), sosyo-ekonomikong reporma (kasalukuyang adyenda), pampulitika at konstitusyonal na reporma, at tigil-putukan disposisyon ng mga puwersa.

Paliwanag pa ni Jalandoni, balakid pa sa negosasyon ang patuloy na pagtulak ng administrasyong Aquino ng militaristang pamamaraan para wakasan ang armadong tunggalian. Ipinadron nito ang programang kontra-insurhensiyang Oplan Bayanihan sa Counterinsurgency Guide of 2009 ng armadong puwersa ng US.

Press conference ng NDFP Negotiating Panel at ILAT sa Utrecht, The Netherlands. Mula kaliwa: Juliet de Lima, NDFP Negotiator; Jo Dereymaeker ng ILAT; Anna Morris ng ILAT; Prop. Jose Maria Sison; Richard Harvey; Luis Jalandoni; at Jan Fermon. (Jon Bustamante)
Press conference ng NDFP Negotiating Panel at ILAT sa Utrecht, The Netherlands. Mula kaliwa: Juliet de Lima, NDFP Negotiator; Jo Dereymaeker ng ILAT; Anna Morris ng ILAT; Prop. Jose Maria Sison; Richard Harvey; Luis Jalandoni; at Jan Fermon. (Jon Bustamante)

Pagtupad sa kasunduan, susi sa negosasyon

Sinabi naman ng ilang miyembro ng ILAT na mahalaga ang pagtupad ng dalawang panig sa nakaraang mga kasunduan para sa tagumpay ng usapang pangkapayapaan.

It is extremely disturbing to us that the GPH seems to consider that the agreements are not binding,” sabi ni Jan Fermon, miyembro ng ILAT, deputy secretary ng International League of Democratic Lawyers at eksperto sa Belgium hinggil sa pandaigdigang batas. “But they are of course binding. Because there can be no negotiations if you cannot conclude binding (agreements) in a negotiation. And if there is no binding agreement, then it can’t lead to any result.”

Sinabi pa ni Fermon na labag sa anumang istandard ng pandaigdigang batas ang pagbalewala sa mga nilagdaang kasunduan sa anumang negosasyong pangkapayapaan.

Sinabi naman ni Richard Harvey, barrister sa United Kingdom at eksperto sa international human rights law, na dapat pumasok ang anumang gobyerno sa negosasyon nang may “good faith” o magandang intensiyon at hindi dapat ibalewala ang nilagdaang mga kasunduan.

Binatikos din ni Harvey ang tila’y “kriminalisasyon” ng mga pampulitikang pakikibaka para sa pambansang kalayaan tulad ng ginagawa ng mga detinidong pulitikal bago sila ikinulong ng gobyerno.

Magugunitang dati nang binansagan ni Margaret Thatcher, dating punong ministro ng UK, si Nelson Mandela ng South Africa na “terorista at mamamatay-tao,” sabi pa ni Harvey. Kinikilala si Mandela ngayon bilang bayaning kontra-apartheid ng South Africa at naging pangulo pa ng bansang ito.

Hawks‘ sa GPH Panel

Sinabi naman ni Sison na sa bahagi ng GPH Panel, isa sa mga humaharang sa pag-usad ng usapan ang “military hawks” (terminong tumutukoy sa mga militarista o iyung nagtutulak ng militaristang solusyon sa tunggalian), mga “kleriko-pasista” (mga personalidad na dikit sa Simbahan pero natutulak ng ‘pasistang’ mga polisiya) at “racketeers” sa loob ng tanggapan ng presidential adviser on the peace process (OPAPP) na si Sek. Teresita Quintos-Deles.

Dati nang pakipagkasunduan ang gobyerno sa mga tinagurian ni Sison na mga “elementong paramilitar” na nagpapanggap na rebolusyonaryo tulad ng Cordillera People’s Liberation Army at Revolutionary Proletarian Army-Alex Boncayao Brigade (RPA-ABB).

Nabalita kamakailan ang RPA-ABB na tumanggap ng P31-Milyon mula sa tanggapan ni Deles. Tumulong umano sa pagkamit ng kasunduan ang tiyuhin ni Pangulong Aquino na si Eduardo “Danding” Cojuangco Jr.

Para kay Sison, mistulang pinalalabas ng OPAPP ang mga ito bilang pag-usad ng usapang kapayapaan, habang patuloy na dinidiskaril ang negosasyon sa NDFP.

Ani Jalandoni, naniniwala pa rin sila sa posibilidad na magpatuloy ang usapang pangkapayapaan, dahil tungkulin umano nila sa mga mamamayang Pilipino na itulak ang peace talks para sa kapayapaang batay sa katarungan.

Ngunit, sa kabila nito, sinabi ni Sison na handa ang NDFP, sa pangunguna ng rebolusyonaryong mga puwersa nito sa New People’s Army at Communist Party of the Philippines, na ipagpatuloy ang armadong pakikibaka. Tinatanaw na umano nito ang “estratehikong pagkakapatas” sa gobyerno ng Pilipinas sa malapit na hinaharap.

Sa kinakaharap na krisis pang-ekonomiya ng “naghaharing sistema” na dulot ng tumitinding krisis sa “imperyalistang mga puwersa” pangunahin ang US, posible umanong matulak ang gobyerno ng Pilipinas na makipagkasundo sa rebolusyonaryong kilusan.

In view of the so many problems facing the country, I hope that the reactionary government will be desperate enough to see the wisdom of coming to terms with the NDFP,” sabi pa ni Sison.
* * *

Audio recording ng ilang bahagi ng press conference:

Press Conference – ILAT and NDFP-GPH Peace Talks updates 14 Nov 2011 by krguda