(1) Sa mga kasaysayan ng neoliberalismo, na kinikilalang naging tampok na pwersang pampulitika sa mundo noong huling bahagi ng dekada ’70 at maagang bahagi ng dekada ’80, madalas na ang tinutukoy na mga lider-pasimuno ay sina Ronald Reagan ng US at Margaret Thatcher ng Britanya. May mahalagang dagdag si David Harvey, Marxistang intelektwal: si Deng Xiaoping ng Tsina. Kung ang neoliberalismo ay ang pagbuwag sa lahat ng hadlang sa mas matinding pagsasamantala ng mga kapitalista sa mga manggagawa at mamamayan, gamit ang makabagong mga teknolohiya sa harap ng krisis ng labis na produksyon at pag-atake sa Kaliwa, dapat ngang kasama si Deng.

(2) Nitong ika-10 anibersaryo ng teroristang atakeng 9-11 sa US, naglabas ng komentaryo si Francis Fukuyama, neo-konserbatibong manunuring pampulitika. Nakilala si Fukuyama sa kanyang pagsusuri tungkol sa “Katapusan ng Kasaysayan” o “End of History” – kung saan nagtagumpay na umano ang kapitalismo at demokrasyang liberal laban sa sosyalismo at diktadura noong 1989. Aniya, “Simula 2001, ang pinakamahalagang kwentong pandaigdig-pangkasaysayan ay ang pag-usbong ng Tsina. Pangyayari itong ang epekto ay halos tiyak na mararamdaman sa loob ng 50 taon.” Ipinapakita ng pahayag niya ang pagbabantay ng mga neo-konserbatibo sa Tsina.

(3) Simula noong dekada ’90, may grupo ng mga akademiko na nagsasabing natural na magkaakibat ang malayang pamilihan at demokrasya, at inilalatag ng malayang pamilihan ang mga kalagayan para manumbalik at sumigla ang demokrasya. Ito ang kinokontra ni Slavoj Zizek, pilosopong Slovenian, sa madalas niyang sabihin tungkol sa Tsina. Aniya, lumalabas na ang Tsina ngayon ang ideyal na kapitalistang bansa – kung saan matinding pinagsasamantalahan ang mga manggagawa sa ilalim ng mapanupil na paghahari ng isang Partido Komunista. Ang nakakapangamba, sabi niya, ay posibleng Tsina ang hinaharap ng maraming bansa: kapitalista pero nasa ilalim ng diktadura.

(4) “Sosyalismo na may mga katangiang Tsino” ang islogan ni Mao Zedong na ginamit ng mga lider na pumalit sa kanya para ilarawan at bigyang-katwiran ang kanilang pagtahak sa kapitalistang landas. Ayon kay Orville Schell [Discos and Democracy: China in the Throes of Reform, 1988], ginamit ni Deng ang alaala at mga sinabi ni Mao para patatagin ang naghaharing Partido Komunista ng Tsina, kahit pa kontra-sosyalista na ito. Para mailugar si Mao, sinabing may mga “kaliwang oportunista” siyang pagkakamali at may panahon siyang “nawalay sa reyalidad.” Ginamit din laban kay Mao ang husga niya kay Joseph Stalin: 30% ang kahinaan at 70% ang kalakasan. Pinalabas ding maayos siya bago ang 1957 – bago ang simula ng Dakilang Hakbang Pasulong.

(5) Ayon sa Komite Sentral ng Communist Party of the Philippines, na malinaw na nagsasabing hindi na sosyalista ang mga naghahari sa Tsina kundi mga tumalikod at traydor sa sosyalismo, “Nasa katayuan ang China na makipagtulungan sa Pilipinas sa programa ng pambansang industriyalisasyon.” Nagsusulong ang CPP ng pambansang industriyalisasyon ng Pilipinas, kaya tawag-pansin ang pahayag na ito. Ang sabi ng isang kaibigan, ang sinasabi’y nasa katayuan ang Tsina; ibang bagay pa kung gusto talaga nito o, lalo na, kung gagawin talaga nito. Ang pinapatampok ay ang igting ng girian ng Tsina at US sa ngayon. Sa katulad na konteksto ng kontradiksyon ng mga makapangyarihang bansa, ng modernong rebisyunistang Rusya at Maoistang Tsina noon, tumulong ang Rusya sa industriyalisasyon ng kapitalistang India laban sa Tsina.

(6) Nitong Disyembre, nagpahayag ng pagkaalarma si Paul Krugman, ekonomistang kontra-neoliberal, hinggil sa posibleng pagkalugmok ng Tsina sa krisis. Bagsak ang kakayahan ng mga manggagawa at mamamayang Tsino na kumonsumo ng mga produktong nililikha nila. Dahil diyan, US ang kumokonsumo ng naturang mga produkto at dahil sa krisis sa US, hindi rin mabenta ang mga produktong likha ng Tsina. Ayon kay Krugman, tulad ng Japan noon at US nitong huli, nagmukhang umuunlad ang Tsina dahil sa lumalaking bula sa real estate, na nagbabantang pumutok ngayon. Posible raw na maging panibagong sentro ng krisis pang-ekonomiya ngayon ang Tsina.

(7) Maganda ang puntong pahiwatig ng isang artikulo sa China Left: Mahalaga ang uring manggagawa sa Tsina dahil dumanas sila ng 30 taon ng sosyalismo at 30 taon ng kapitalismo. Sabi ng isang editoryal ng New Left Review, masyadong tumaas ang pag-asa ng mga manggagawa at mamamayan sa mga bansang BRICS, kasama ang Tsina, na patuloy na uunlad ang mga ekonomiya nila, kaya posibleng maging mas mahapdi ang magiging hagupit ng krisis sa kanila. Mas tama: ang mga naghihirap na manggagawa at mamamayang Tsino, na pinapaasa ng paparating na “pagpatak” sa kanila ng kaunlaran, ay malulugmok sa mas matinding paghihirap, nang walang pag-asang uunlad sila.

(8) Ayon pa sa NLR, “Ang 200 milyong Tsinong manggagawa sa pabrika, minero at manggagawa sa konstruksyon ang pinakamapanganib na uri sa planeta. (Itanong mo pa sa State Council sa Beijing.) Ang kanilang lubos na pagkamulat mula sa bula ang maaaring magsabi kung posible pa o hindi na ang sosyalistang daigdig.” Medyo eksaherado, at nagpapakita ng tendensya ng mga intelektwal sa Kanluran na ipasa at iasa sa iba ang potensyal ng rebolusyon, pero nagbibigay ng hamon at optimismo.

11 Enero 2012