Sa hinaharap, hindi na kakailanganing lumabas ng bansa para magtrabaho. Magkakaroon ng mga oportunidad ang mga mamamayan sa ating sariling bayan.

Ito ang sinabi ni Pangulong Duterte matapos ang kanyang pagdalaw sa Indonesia nitong nakaraang linggo. Inulit lang niya ang layunin niya para sa overseas Filipino workers (OFWs) noong tumatakbo siya sa pagkapangulo.

Nitong nakaraang mga linggo rin, may nakauwing 484 OFW mula sa Saudi Arabia na nabigyan ng Relief Assistance Program ng Overseas Workers Welfare Administration (OWWA) ng gobyerno. Marami sa kanila, mga manggagawang natanggal sa trabaho dahil sa lumalalang krisis sa Gitnang Silangang bunga ng pagbagsak ng presyo ng langis sa pandaigdigang merkado.

Pero may 11,000 pang Pilipino na nawalan ng trabaho na hindi pa nakakauwi, at 50,000 naman sa kabuuan ang apektado.

Kinakatawan nila ang kalagayan ng maraming bilang na OFWs hindi lang sa Saudi Arabia kundi sa buong mundo. Kinakatawan din nila ang pagkabigo ng labor export policy na tugunan ang kakulangan ng trabaho at kabuhayan sa ating bansa.

Ayudang bitin

Sa taya ng Migrante na nakabase sa Kingdom of Saudi Arabia (KSA), umaabot sa 1.5 milyon ang OFW sa bansang iyon.

Ani Adonis Borbe, tagapangulo ng Migrante International sa KSA, 50,000 manggagawa ang apektado ng krisis sa Saudi. Mula pa sa Philippine Consulate sa Jeddah ang datos. “Ito’y mula sa malalaking construction firm tulad ng Saudi Oger at Saudi Bin Laden na mayroong kontrata sa gobyernong Saudi,” paglilinaw ni Borbe.

Pero sinabi naman ng Philippine Overseas Employment Administration, na nasa 12,000 lang ang apektado—kasama na rito iyung mga nakauwi na. “Ito lamang ang covered ng inilabas na Relief Assistance Program mula sa OWWA,” sabi ni Borbe. “Napakalaki pa ng bilang ng mga hindi pa nakakauwi o inaayos pa ang papeles ng pag-uwi.”

Kakaiba sa nakaraang mga administrasyon ang kasalukuyang programa ng RAP ng OWWA. Magbibigay ng P26,000 ang ahensiya, P20,000 para sa manggagawa at P6,000 para naman sa pamilya. Pero paliwanag ni Borbe na hindi para sa kaginhawaan ng manggagawa ang halaga. “Ang mga managagawa’y mula pa Setyembre 2015 hindi pinapasahod ng kanilang kompanya. Kaya nakauwi man o hindi ay hirap na hirap pa din ang kalagayan ng OFWs,” aniya.

Dagdag pa niya na hindi pa rin nakuha ng nakauwing  mga manggagawa ang kanilang unpaid salaries, at end of service benefits. Naiwan pa itong naka-file sa Ministry of Labor sa Saudi, at gumawa na lang ng Special Powers of Attorney ang mga manggagawa upang maproseso ang pagkuha nito.

Kumpiyansa

Sinabi ni Borbe na may kaibahan ang administrasyong Duterte sa nakaraang administrasyon sa usapin ng pag-ayuda sa namomroblemang OFWs.

“Siya (Duterte) lang ang nabanggit sa kanyang SONA tungkol sa mga OFW. Nagkaroon ng pag-aksiyon ang DOLE (Department of Labor and Employment) sa kalagayan ng mga manggagawa na apektado ng krisis dito sa Gitnang Silangan. Ni hindi nabibigyan ng pansin ng DOLE sa nagdaang pangulo (Aquino) ang malalang problema ng mga migranteng Pilipino, lalo na sa household workers na malala ang mga pang-aabuso,” ani Borbe.

Gayunpaman, sinabi niya na kailangan ng militansiya. “Marami pa rin sa mga tauhan ng embahada ang pabaya sa mga kababayan natin na may kinakaharap na problema dito,” dagdag niya.

Aniya, kailangang palawakin pa ng gobyerno ang pagtugon sa mga problema ng mga OFW sa Middle East, dahil napakarami pa ang mayroong problema labas sa apektado ng krisis.

“Marami ang bilang ng stranded na nais ng umuwi sa shelters. Marami pa ang undocumented OFWs (kasama rito ang mga ina at anak), mga nilabag ang kontrata sa mga kompanya, at mga household workers na inaabuso. Napakarami nito rito sa Middle East,” aniya.

Dagdag pa niya na napakaliit ang bilang ng case officers ng embahada ng Pilipinas para tumugon dito.

Paano matigil ang migrasyon

Maraming kinakaharap na hirap ang mga manggagawa sa labas ng Pilipinas. Malayo na sa pamilya ang mga OFW, kadalasan pa silang naabuso ng kanilang employer. Hindi rin madali ang mamuhay nang mag-isa.

Sa karanasan, marami nang pamilya ang nawawasak dahil sa forced migration o labor export policy.

“Ayaw naman talaga naming lumabas ng bansa natin para lang magtrabaho. Naoobliga lang kami dahil walang regular na trabaho at sapat na kita sa ating bansa. Napakahirap ng kalagayan ng isang OFW,” aniya.

Sinabi naman ni Garry Martinez, tagapangulo ng Migrante International, na kinikilala nila ang pagbigay-diin ni Duterte sa paglikha ng trabaho sa loob ng bansa, lalo na’t sa gitna ng krisis sa Gitnang Silangan at sa Saudi.

“Inuulit namin ang aming tindig na bangkarote na ang labor export policy at hindi nito tinutugunan ang ugat ng kahirapan ng puwersahang migrasyon. Dagdag pa namin na imbitado si Pangulong Duterte sa gaganapin naming public consultation sa mga OFW at kanilang pamilya ngayong Setyembre 24.

Para sa Migrante, sa pagkakaisa ng OFWs maitutulak ang rehimeng Duterte na wakasan ang labor export policy at mapaipatupad ang batayang mga pagbabago sa lipunan—kabilang ang tunay na repormang agraryo at pambansang industiyalisasyon.