Walang iniwan sa isang magilas na kuwentong tigib ng pakikipagsapalaran. Kuntodo detalye pa ng kasal ng magkarelasyong rebelde at ng kamangha-manghang buhay-mag-asawa ng isa pang pares ng rebelde. Ang artikulong ukol sa NPA (New People’s Army) ay makatawag-pansin, palibhasa’y cover story ng magasing internasyunal na Time. May ibig ba itong sabihin?

Noong unang bahagi ng dekada 80, lalo na pagkatapos paslangin si Ninoy Aquino noong 1983, naging mapanuligsa ang Time sa rehimeng Marcos – na noo’y tuluy-tuloy na bumabaho sa mga mamamayan. Ilang taon pa, inianunsiyo nito ang bagong taktikang pandaigdig ng US: palitan ang mga diktadurang sinusuportahan nito ng mas “demokratikong” mga rehimen, tulad ng kay Cory Aquino. Noon namang 2000, nang ilantad at banatan ng Time ang kabulukan ng rehimeng Estrada, marami ang nakasigurong bilang na ang maliligayang araw ng pangulo sa Malakanyang.

Sa ganitong diwa makabuluhang basahin ang paglabas nitong Pebrero 5 ng “The War with No End”, sanaysay ni Andrew Marshall sa Time. Kasama ang mga larawang kuha ni Philip Blenkinsop, pumuno ito ng anim na pahina ng magasin, at siya rin ngang naging pabalat ng isyu. Nalathala ito sa panahong tumitindi ang pampulitikang panunupil ng rehimeng Arroyo, gayundin ang pagkondena’t paglaban dito sa loob at labas ng bansa.

Pumasok ang pangkat ng Time sa kampo ng mga NPA sa Compostela Valley sa Mindanao. Sa pamamagitan ng mga kuwento at pahayag nina Ka Giegie, Victor, Joven, Jorex, Wendy at Lenlen, inilarawan ng may-akda ang iba’t ibang aspekto ng buhay-NPA. Pahapyaw niyang inilahad ang kasaysayan ng NPA, mga grupong armado sa Mindanao, ang “kahirapan, katiwalian at kawalang trabaho” sa bansa, ang trato ng rehimeng Arroyo sa NPA, ilang paniniwala ng NPA, ang peligrosong katayuan ng rehimeng Arroyo, at ang kawalan nito ng kakayahang durugin ang NPA.

Dahil kilalang maka-US ang Time at ang NPA naman ay kilalang lumalaban sa imperyalismong US, hindi kataka-takang sa sanaysay ay maraming atake sa NPA – sa mga gawi at paniniwala nito. Dahil sa pakikipamuhay ng may-akda sa mga rebelde, gayunman, hindi napigilang mapasama sa artikulo ang ikatutuwa ng mga taong may simpatya sa NPA. Tinukoy sa artikulo na kahirapan at iba pang kabulukan ng sistema ang ugat ng paghihimagsik. Inamin ng isang eksperto na mahirap sugpuin ang NPA dahil nakakalat ito sa buong bansa, sang-ayon na rin sa estratehiya ng mga nagtatag nito. Naidiing hindi mapapawi ng militar ang NPA, at hindi rin ito kusang mamamatay. Lumalalim pa nga ang kaalaman ng mga NPA sa pakikidigmang gerilya.

Sinabi rin ng awtor na si Gloria ang numero unong tagapagrekluta ng NPA at pinagtibay niya ang tiwalang aalpasan at mapagtatagumpayan ng NPA ang rehimeng ito.

Hindi natin tiyak kung nasaan ang simpatiya ng mga mambabasa ng Time, na karamihan ay petiburgis at iba pang nakatataas na mga uri sa Pilipinas at ibang bansa. Maaaring sa ibang anggulo nila iintindihin ang artikulo: Grabe ang paghubog sa utak ng mga kasapi ng NPA kaya matatag sa sakripisyo’t kamatayan – maging sa pagpatay. Katulad ng paniniwala ng mga terorista sa pundamentalistang Islam, makitid na’y sarado pa ang isipan ng mga NPA sa ibang kaisipan. Parang kulto ang grupo, na ang ideolohiya ay matagal nang namatay, gaya ng disco.

Kung ang NPA ay hindi masusugpo, ayon sa Time, hindi rin naman ito magtatagumpay.

Ang artikulo, samakatwid, ay bahagi ng tinatawag ni Neferti Xina M. Tadiar, progresibong intelektuwal, na pagpapamanhid sa panlipunang pandama (social feeling) ng nakatataas na mga uri sa bansa. Aniya, para sa mga uring ito, ang giyera sa kanayunan ay “kailangang hawiin at isantabi sa anumang paraan upang protektahan ang ‘kalayaan’ ng paglulubos ng sarili (self-realization) sa pamamagitan ng pagpapayaman sa sarili.” Hindi umano kataka-takang “Oplan Bantay-Laya” ang programang kontra-insurhensiya ng rehimen dahil parte ito ng pagbabantay sa layang magsamantala — na tinataguriang karapatan at pribilehiyo ng iilang may-kaya.

Sa Marso 29, ipagdiriwang ng NPA ang ika-38 anibersaryo ng pagkakatatag nito. Aminin man o hindi ng Time, patuloy ang paglakas ng pakikibaka nito, at hindi na maisasantabi. Ngayon, bilang pangangatwiran sa angkin nitong katatagan, tinatawag itong “digmang walang katapusan” dahil “walang pinatutunguhan.” Bukas-makalawa, kailangan na naman nilang gumawa ng panibagong paliwanag kung bakit hindi ito mapuksa-puksa.