Inaasahan ang pagpapalaya ng may 50 detinidong pulitikal sa susunod na mga linggo bilang bahagi ng usapang pangkapayapaan sa pagitan ng gobyerno at National Democratic Front of the Philippines (NDFP).

Ayon sa Gobyerno ng Pilipinas (GRP), karamihan sa mga mapapalaya sa pagtatapos ng ikalawang round ng usapang pangkapayaan ay mga detinidong kababaihan, matatanda, may sakit, at mga nakakulong na nang matagal na panahon.

Inilinaw ng Karapatan, alyansang pangkarapatang pantao, na 19 detinidong pulitikal pa lang ang napapalaya mula noong unang round ng negosasyon sa pagitan ng GRP at NDFP. Ito ay taliwas sa 71 na pahayag ni Pres. Peace Adviser Jesus Dureza na naiulat sa isang lokal na pahayagan.

“Karamihan sa mga napalaya ay mga konsultant sa usapang pangkapayaan. Si Jaime Soledad, konsultant ng NDFP, ay napawalang-sala sa gawa-gawang mga kaso laban sa kanya,” ani Tinay Palabay, pangkalahatang kalihim ng Karapatan.

Ayon pa kay Palabay, ang iba pang detinidong pulitikal na napalaya sa pagkakakulong mula Hulyo hanggang Oktubre ay bunga ng lakas ng depensa ng kanilang mga abogado at mga kampanyang bayan.

Bukas-palad umanong tinatanggap ng Karapatan ang balita ukol sa pagpapalaya ng may 50 detinidong pulitikal. Pero hindi dapat kalimutan ng gobyerno na higit sa 400 pa na kailangang mapalaya sa lalong madaling panahon dahil hindi makatao at walang basehan ang pagkakakulong sa kanila.

Inihalimbawa ni Palabay ang kaso ni Miradel Torres, 27, na nanganak habang nasa kulungan. Hinuli si Torres noong 2014 habang papunta ito sa ospital para magpa-check up. Isang saksi umano ang “nakarinig ng buong pangalan at alyas [ni Torres] sa isang engkuwentro.”

Nakapagpakita man ng katibayan si Torres na nasa handaan ito para sa kaarawan ng anak sa araw na naganap ang di-umano’y engkuwentro, nakulong pa rin ito sa kasong pagpatay.

Hindi rin umano makatarungan ang kaso ng mag-anak na sina Jesus at Moreta Alegre, 70 at 71, at ang kanilang anak na si Selman. Napag-initan ang mag-anak ng isang lokal na landlord dahil sa pag-oorganisa at pag-eeduka nila sa mga magsasaka ng Cadiz City, Negros Occidental.

“Sila’y kabilang sa mga detinidong pulitikal na inaresto nang walang basehan ng nakaraang mga rehimen at naghihintay sa pangakong kalayaan sa ilalim ng administrasyong Duterte. Higit sa 400 ang ilegal na inaresto, tinortyur, at ikinulong dahil sa mga counter-insurgency program ng nakaraang administrasyon mga laban sa (insurhensiya),” ani Palabay.

Huwag na umanong paabutin pa ng Pasko ang pagpapalaya sa kanila.