Muling sinalubong ang kabataan ng taun-taong problema tuwing pasukan na hindi pa rin nasosolusyunan ng mga gobyernong nagdaan.

Kulang pa ring ang guro, klasrum, at iba pang esensiyal na mga kailangan sa paaralan at patuloy na pagtaas ng matrikula at iba pang bayarin. Samantala, tila nilihis ng administrasyong Aquino ang krisis na ito sa pinag-uusapang K+12 (kindergarten plus 12 years) na programa na isa ring itinuturing problema imbes na solusyon.

Taas at pagkaltas

Sa inaasahang idudulot ng pagkaltas sa badyet ng edukasyon, hindi na halos ikinagulat ng kabataan ang pag-apruba ng Commission on Higher Education sa mahigit 200 pribadong pamantasan ng pagtaas ng matrikula sa pang-akademikong taon 2012-2013 sa average na 10 porsiyento. Nanatili pa ring deregulated o wala sa kontrol ang pagtaas ng miscellaneous fee dahil sa kawalang aksiyon ng pamahalaan.

Sa state universities and colleges (SUCs), naitulak ang mga administrasyon na magtaas ng iba pang bayarin o di kaya ay magpatupad ng mga sistema na sa esensiya ay pagtataas ng singil sa matrikula. Para sa militanteng mga grupo ng kabataan, katulad ito ng nangyari sa Unibersidad ng Pilipinas, sa anyo ipinatupad na mga pagbabago sa Socialized Tuition and Financial Assistance Program (STFAP).

Sa naturang programa, sa Bracket A, magbabayad ang estudyante ng P1,500 kada yunit. Dating itinakdang default na bracket ng lahat ng mga estudyante ng UP ang Bracket B, na nagbabayad ng P1,000 kada yunit. Sa mga estudyante namang nangangailangan ng mas mababang bayarin kaysa sa nakatkda sa Bracket B, kailangang dumaan sa proseso ng aplikasyong magpapatunay umanong nangangailangan nila ng diskuwento sa matrikula.

Samantala, sa Polyteknikong Unibersidad ng Pilipinas (PUP), nagtaas ang bayarin sa miscellaneous fee para sa mga papasok sa unang taon ng halos sa P500.

“Dapat hindi muna ito ipapatupad, subalit nakakagulat na ipinatupad na nila (Board of Reagents) ito sa paniningil sa mga first year. Ang second year ay apektado para doon sa bayarin sa PE uniform na umaabot sa P300,” pahayag ni Charlie Urquiza, opisyal ng konseho ng mga mag-aaral sa PUP sa panayam ng Pinoy Weekly.

Ayon kay Issa Baguisi, pangkalahatang kalihim ng National Union Students of the Philippines, ang ganitong mga pagtaas ay epekto ng kaltas-badyet sa edukasyon na nagtutulak sa SUCs na magkataas ng mga bayarin para mapunuan ang mga kakulangan sa badyet.

“Pagtaas ng mga bayarin sa publikong mga pamantasan ang nagpapalakas ng loob o ginagawang dahilan ng pribadong mga pamantasan upang magtaas ng matrikula,” sabi naman ni Pat Santos, vice-president for Luzon ng College Editors Guild of the Philippines.

K12, solusyong naging problema

Sa pagbubukas ng taon, agad na naging kontrobersiyal ang programang K+12 na dagdag na dalawang taon at mandatory na kindergarten.

Agad naman itong tinutulan ng Kabataan Party-list at ACT Teachers Party-list ang programang ito sa kakulangan pa lamang ng gobyerno sa kahandaan nito sa implementasyon nito.

“Hindi ibig sabihin ng bagong kurikulum ay nangangahulugan na agad ng improvement. Hindi dapat ng magpokus sa academic cycle, isang factor lang ’yan. Mas higit na dapat tugunan ang mga pundamental na problema ng edukasyon,” paliwanag ni Kabataan Rep. Raymond Palatino.

Sa 2012, may kulang na 132,483 guro ang pampublikong mga paaralan. Mayroon ding kulang na 97,685 klasrum at 153,709 na tubig at sanitasyon, ayon kay ACT Teachers Rep. Antonio Tinio.

“Walo sa bawat sampung kabataan ang kasalukuyang out-of-school youths at nangangamba kami na lalala pa ito sa desperadong pagpapatupad ng K+12 ng administrasyong Aquino,” ayon kay Vencer Crisostomo, tagapangulo ng Anakbayan.

Sa implementasyon ng K+12, ginagawang lehitimo ang pagkaltas sa badyet ng mga serbiyong panlipunan gaya ng edukasyon. Ayon sa Anakbayan, sang-ayon ito sa landas na nais ipatahak sa administrasyong Aquino ng pinagkakautangang mga pandaigdigang institusyong pampinansiya tulad ng International Monetary Fund, World Bank at Asian Development Bank.

“Ang administrasyong Aquino ay pumapaloob sa malakihang bentahan ng kinabukasan ng kabataan,” dagdag ni Crisostomo.

Kapabayaan at paglaban

Paliwanag pa ni Santos ng CEGP, kailangang mabigyang-diin sa pambansang gobyerno na dapat sapat na pondohan ang edukasyon.

Ayon pa sa Anakbayan, nitong nakaraang taon ay naglalaan lamang si Aquino ng P238.8 Bilyon, o nasa P7.00 kada estudyante kada araw para sa edukasyon. Sa halip na 6% ng gross domestic product  ang ginagastos sa edukasyon sa edukasyon, ayon sa rekomendasyon ng United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (Unesco), umaabot na lamang ito sa 2.1%

“Kaya lamang makalikha ng empleyo sa pamamagitan ng dayuhang pamumuhunan at export labor policy ang ekonomiya ng Pilipinas. Si Aquino ay patuloy sa implementasyon sa ganitong polisiya sa edukasyon upang maging mas mura ang lakas-paggawa ng mga Pilipino at manaig sa kumpetisyon sa dayuhang mamumuhunan sa mga atrasado, agrikultural at di-industriyalisadong bansa,” pagtatapos ni Crisostomo.

Nakatakdang magmobilisa ang mga kabataan sa Hunyo 26 sa Mendiola sa kaalinsabay ng diyalogo ng mga lider-kabataan at guro sa Malakanyang sa usapin ng K+12. Bahagi ito ng paghahanda para sa mga kilos-protesta kaalinsabay ng ikatlong State of the Nation Address (SONA) ni Aquino.