Paano ba ang magandang pagbati – “Magandang araw” o “Magandang laban”? Teka, bago ang lahat: bakit nga ba iyan ang islogan mo noong eleksyon? Hindi ba, sinasabi ang “It was a good fight” kapag tapos na ang kumpetisyon at natalo ang sinasabihan pero lumaban naman nang maayos? Ganoon nga ang nangyari. Pero iyun ba ang gusto mo?
Hindi mo ako kilala. Hindi ka na bahagi ng pambansa-demokratikong Kaliwa noong namulat ako. Pero natatandaan kita kahit noon dahil naging lider-masa ka ng Bagong Alyansang Makabayan o Bayan. Pero mas nakilala na kitang lider ng Akbayan.
Sa tatlong kinanta ng mang-aawit na si Noel Cabangon sa inagurasyon ni Pres. Noynoy Aquino – “Tungo sa Pagbabago, Para sa Pagbabago,” “Ako’y Isang Mabuting Pilipino,” at “Kanlungan” – ang naunang dalawa ang may malinaw na komentaryo sa lipunan at naghahayag ng pagmamahal sa bayan. Pero ano’ng klaseng komentaryo sa lipunan? Ano’ng klaseng pagmamahal sa bayan? Magandang suriin.
Nakakasuya manood ng balita sa telebisyon ilang araw bago ang inagurasyon ni Pangulong Noynoy. Lalo na sa ABS-CBN; akala mo artista nila ang naging pangulo. Lahat na lang ng kaliit-liitang detalye kaugnay ng inagurasyon, ibinalita: ano ang isusuot, saan dadaan, ano ang gagawin, ano ang kakainin, sinu-sino ang dadalo, sinu-sino ang magtatanghal, ano ang kakantahin, magkano ang gagastahin, walang katapusang kung anik-anik.
Kahapon, apat na taon nang nawawala sina Karen Empeño at Sherlyn Cadapan, mga estudyante ng Unibersidad ng Pilipinas, at si Manuel Meriño, magsasakang kapwa-organisador ng dalawa. Para sa mga nakasubaybay sa isyu, wala nang dudang dinukot sila ng militar sa ilalim ni Hen. Jovito Palparan, berdugong militarista.
Mahusay ang artikulong “The Most Trusted Name in News?” ni Deborah Campbell, nasa magasing Utne. Ipinapakilala nito ang Al Jazeera, ang nag-iisang pandaigdigang estasyong pambalita na galing sa “global South,” hindi sa mga sentrong imperyalista. Dahil sa tatak nitong “kalayaang editoryal, diin sa pag-uulat mula sa field, at… staff ng mga empleyadong naninirahan sa mga rehiyong kanilang kino-cover,” inani ng estasyon ang galit kapwa ng rehimen ni Saddam Hussein at ni George W. Bush. Dalawang himpilan lang naman ng binansagang “Terror TV”ang binomba ng US – iyung nasa Kabul at iyung nasa Baghdad.
Bihira akong magbasa ng fiction at hindi ko alam kung “katha” nga ang tamang salin nito. Pero itinuro ni Fredric Jameson, Marxistang akademiko, ang mga nobela ni E. L. Doctorow na halimbawa ng postmodernong pagkabigo ng kasalukuyan na bigyang-representasyon ang kasaysayan. Sa mga nobela ni Doctorow sa BookSale, isa lang ang natipuhan ko agad – ang The Book of Daniel [1971], na batay sa tunay na nangyari sa mag-asawang Komunistang Hudyo-Amerikanong sina Julius at Ethel Rosenberg.
“Susuportahan kita. Pero kapag nanalo ka, magiging kritiko ako.” Ito, ayon kay Cornel West, progresibong intelektwal na Aprikano-Amerikano, ang pangako niya kay Barack Obama noong tumatakbo pa lang ang huling pangulo ng US. Batay sa editoryal nitong “Noynoy’s choices,” malayo sa ganyan ang pakikitungo ngayon ng Philippine Daily Inquirer kay Noynoy Aquino – na sinuportahan nito noong eleksyon.
Sa “Prinsipyo o caldero: Why Noynoy won in Luisita,” ikinwento ni Lisandro E. Claudio kung paanong “sinamantala” ng Liberal Party ang hirap at gutom sa Hacienda Luisita para manalo doon si Noynoy Aquino – kahit may pananagutan ito sa kahirapan, kawalan ng reporma sa lupa, at masaker doon.
Sana hindi ito lumipas katulad ng karaniwang balita. Mahalagang pangyayari ang pag-atake ng gobyernong Israeli sa “Marvi Marmara,” barkong naglalaman ng mga di-armadong delegado mula iba’t ibang bansa at ng mga tulong sa mga mamamayan ng Gaza, kasama ang mahahalagang kagamitang medikal. Ayon sa balita, siyam na katao ang napatay, at nahadlangan ang pagdaong ng kinakailangang tulong.
