Para sa mga tulad niyang naging aktibista noong dekada ’90, maalamat ang mga pangalang Benito Tiamzon at Wilma Austria-Tiamzon. Kakatapos lang palayasin sa organisasyon ng Kaliwa ang mga personalidad at blokeng nauna nang lumayas sa mga batayang prinsipyo nito. Nag-iingay ang mga pinalayas, na para bang gustong wasakin ang Kilusan na parang hindi nila pinagmulan.

Isa sa mga pinakamaingay si Joel Rocamora, na nitong huli’y nagpapakilalang nyutral na “manunuring pampulitika,” sa kanyang librong Breaking Through: The Struggle within the Communist Party of the Philippines [1994]. Tulad ngayon, nagpapakilala noon si Rocamora na maka-Kaliwa, pero matapos todong upakan ang CPP sa libro, sa dulo’y pinupuri na niya ang rehimen ni El Tabako.

Anu’t anuman, sa libro, napakaraming ibinuyangyang ni Rocamora, tiyak na nagpyesta ang mga ahenteng paniktik ng militar. May paulit-ulit siyang tinutukoy na mag-asawang “diktador” sa pamunuan ng Kilusan – sa Politburo, sa Komiteng Tagapagpaganap ng Komite Sentral, o kung saan. Matindi raw ang kapit ng mag-asawa sa Maoismo, at responsable sa pagpapalayas sa mga nag-iba ng landas.

Isang mas nakakatandang aktibista ang nagsabi sa kanya na ang tinutukoy ay ang mag-asawang Tiamzon. Idinagdag na rin nito ang ilang kwento: na nagpapatuloy sa armadong pakikibaka sa kanayunan ang mag-asawa at ang lalake’y walang larawan sa militar. Ang babae nama’y nang isang beses na tumakas sa dalawang beses na pagkakulong ay isang linggo bago nalamang nakatakas.

Hindi ba’t si Jose Maria Sison, nagka-interes sa Marxismo dahil sa malakas na anti-komunismo ng kanyang kabataan? Siniraan ni Rocamora ang mga Tiamzon, pero ano’t sila ang naging alamat at iniidolo. At hindi pag-idolo na minsanan lang at hindi buhay. Ang simpleng ideyang patuloy silang nagpupunyagi sa pakikibaka ay pinaghuhugutan ng inspirasyon ng maraming aktibista.

Bago nga ang kanilang pagkadakip nitong Marso 22, mas mababasa ang pangalan ng mag-asawa sa mga sulatin ng mga “Rejectionist” at militar; bihira silang mabanggit ng mga “Reaffirmist.” Nabanggit lang si Benito ni Jun Cruz Reyes sa Armando [2006] bilang kasabayan sa pag-aaral ni Teng, at ni Danilo Vizmanos sa Martial Law Diary and Other Papers [2003] bilang kasamang naaresto noong 1973.

Ilan sa mga pagbanggit sa mag-asawa ang nagdadawit sa kanila sa mga krimen na sa aktwal ay ginawa ng mga Rejectionist mismo. Pero mas marami ang pilit nagbabangga sa kanila kay Sison, lutang na mukha at lider din ng Kaliwa. Iba-iba ang bersyon: may nagsasabing malabnaw si Sison kumpara sa dalawa, mayroon namang si Sison ang lider ng Kaliwa bagamat hawak ng dalawa ang organisasyon.

Ang totoo, konsistent si Sison: lagi niyang sinasabing ang pamunuan ng Kaliwa ay nasa Pilipinas, at nasa kanayunan pa nga. Ito ang katotohanang ayaw ipropaganda ng mga Rejectionist at militar. Ang gusto kasi nila, ibagsak ang morale at ahitasyon ng mga naghihirap na aktibista sa pagpapalabas na maalwan ang buhay ng kanilang mga lider, kahit hindi rin naman maalwan ang buhay ni Sison.

Pero alam nila ang totoo. Na ang maraming lider ng Kaliwa, kahit may-edad na at may mga karamdaman, ay nananatiling kasama ng New People’s Army sa kanayunan. Doon kung saan mas mahirap ang mga sakripisyo at laging may banta ng kamatayan. Silang pinakamahuhusay sa kanilang henerasyon at pwede ring pumili ng buhay na maalwan. Silang hindi matatawaran ang pagmamahal sa masa at bayan.

Siguro, hindi siya nag-iisa sa mga aktibista sa pagsasabing hindi na niya malilimutan kung kailan, kung nasaan siya noong nabalitaang naaresto ang mag-asawa. Masama ang balita, hindi naiwasang salubungin ng lungkot, takot at tanong. Pero ngayong naaresto ang dalawa, hindi niya mapigilan ang kagustuhang lagi silang makita – para makitang ligtas sila, syempre, at para mamangha at humanga.

Laking tuwa niya nang mapanood sa telebisyon si Wilma, nagkikikilos para iprotesta ang mga posas na hadlang sa pagtataas ng kamao. Nang tapatan ito ng mikropono ng midya, maalab na sinabi nito: “Binabati ko ang Bagong Hukbong Bayan sa ika-apatnapu’t limang anibersaryo nito. Patuloy na lumalakas sa buong bayan! Hindi matalo-talo ng [Armed Forces of the Philippines]!”

Mapapaisip ka kung nakakita ka na ng ganoong wagas na pagmamahal sa AFP. Tinutudyo ng maiksing pahayag ang simpleng puno’t dulo – ng patuloy na paglakas ng NPA sa kabila ng lahat, ng tiwala ng Kilusan na tuloy ang laban kahit naaresto ang dalawang lider, ng katiyakang mapapalitan agad sa tungkulin ang mag-asawa: Patuloy ang pagsahol ng karalitaan at pagdurusa sa ating bansa.

Kahit matapos madakip at kahit habang nasa detensyon ng militar, marangal at palaban ang mag-asawa. Nakakulong ang kanilang katawan pero hindi ang kanilang diwa. Pilit silang pinagsisisi, pinapasuko pero ni hindi sila yumuyukod – salitang nagpapaalala ng Paraon, kulay-dilaw sa ginto, na ang hukbo’y nangalunod sa Dagat na Pula. Galing na sila sa pagkakakulong, at aalpasan nila ang yugtong ito.

Sa Facebook, sa mga huntahan, hindi lungkot, takot o tanong ang namamayani sa mga aktibista. Ang namamayani, iyung tinatawag nilang ahitasyon. Sabi ng manunulat na si Ralph Waldo Emerson, “Walang dakilang bagay ang nagawa nang walang kasiglahan ng loob,” at mahirap isalin ang salitang “enthusiasm.” Mapanganib ito sa mga naghahari, na maraming magagawang dakila ang mga aktibista.

Tiyak, gusto ng mga naghahari na pahinain ang Kaliwa sa pagdakip sa mga Tiamzon. Pero lalong lumalakas ang ahitasyon ng mga aktibistang nagsusulong ng rebolusyon. Kahit sa pagkakakulong, nagbibigay ang mag-asawa ng huwaran para ang mga aktibista’y maglakad nang parang tumangkad nang bahagya at kumilos nang mas pursigido, marubdob ang diwa, at walang takot.

26 Marso 2014