Matagal nang inilalaban ng mga kawani ng gobyerno ang sahod, trabaho at karapatan sa kani-kanilang kagawaran. Sa gitna ng pandemya, kasama pa sa kanilang laban ang karapatan sa kalusugan, maging ang para sa katiyakan sa trabaho, at mga benepisyo.

Pero may dumagdag pa. Sa gitna ng pagigiit ng kanilang karapatan at kagalingan, kasalukuyan nilang nararanasan ang redtagging at panggigipit ng estado.

Limang adyenda

Noong isang taon, naglabas ng limang adyenda ang mga kawani ng gobyerno sa pangunguna ng Confederation for Unity, Recognition and Advancement of Government Employees (Courage). Inilabas nila ito sa pagragasa ng pandemya dulot ng coronavirus disease 2019 (Covid-19) sa bansa.

Una nilang kahilingan ang libreng mass testing, dahil paano nga naman sila makakagampan ng kanilang trabaho at tungkulin sa gitna ng pandemya.

“Kailangang agaran itong ibigay sa atin. Kung naibigay sana, hin tumaas ang bilang ng mga kaso ng covid-19 sa bansa,” ani Roxanne Fernandez, tagapangulo ng Contract of Service Employees Association – Kawani Laban sa Kontraktuwalisasyon o Cosea-Kalakon.

Kaakibat nito, at bukod sa regular na disinfection sa kanilang mga opisina, hiling rin nila ang makataong work treatment. “Nahihirapan kaming makabalik sa aming normal na kilos sa trabaho,” dugtong pa niya.

Kaakibat ng unang kahilingan, ikalawang hiling nila na magkaroon ng pantay-pantay at tuluy-tuloy na hazard pay, kaakibat ang suliranin sa pampublikong transportasyon.

“Nabigyan nga tayo (ng hazard pay) pero limitado,” ani Fernandez. “Ang rason daw, GCQ (general community quarantine) na. Pero alam naman nating lahat na tuluy-tuloy pa rin ang risk ng Covid-19.”

Paliwanag rin niya na nagbigay man ng libreng pampublikong transportasyon, may gastos pa rin ang mga manggagawa dahil may takdang hintuan ang mga sasakyang ito.

Ikatlo, hiling nila na magkaroon ng seguridad sa trabaho. Saad ni Fernandez na patuloy ang tanggalan ng trabaho, at nanganganib ang kabuhayan ng mga kawani ng pamahalaan lalo na ang job order employees at contract of service employees sa panahon ng pandemya.

“Pandemya man o hindi, may Covid man o wala, wala dapat tanggalan,” sabi pa ni Fernandez. “Sumumpa tayo na gumawa, magbigay ng oras at lakas, pero sa huli, balewala lang sa gobyerno.”

Malaki rin ang epekto ng nakaambang pagsasapribado sa iba’t ibang ahensiya, gayundin ng debolusyon o pagbawas ng pondo ng local government units, at merger ng mga ahensiya.

Ibinigay na halimbawa ni Fernandez sa huli ang pagtatayo ng Department of Social Housing and Urban Development (DSHUD) na inaasahang magdudulot ng tanggalan sa mga kawani ng mga ahensiyang may ugnay sa pabahay.

Dagdag-suweldo

Kaya naman ipinaglalaban din nila ang sunod na adyenda: Dagdag suweldo para sa lahat. Patuloy, ayon sa Courage, ang kanilang kampanya para sa P16,000 dagdag sahod across the board.

At lalo na sa panahon ng pandemya, dumagdag pa ang pagtaas ng bilihin. Hindi na sasapat ang minimum na sahod sa taas ng bilihin, saad ni Manny Baclagon, tagapangulo ng Social Welfare Association of the Philippines (Sweap). “Ano pa ang mabibili ng karaniwang tao sa sweldo ngayon,” aniya. At totoo naman, lalo na’t halos presyo na ng isang kilong baboy ang isang araw na minimum na sahod sa kasalukuyan.

“Napakababa ng 11,000 na suweldo kada buwan. Ang salary grade 1, below daily cost of living ang suweldo. Ramdam na ramdam ang hirap,” sabi pa ni Baclagon.

At dahil gumagawa sila sa loob ng mga ahensiya ng pamahalaan, adyenda ng kawani ng pamahalaan ang panawagan para sa tamang prayoridad ng pambansang badyet. “Laging sinasabi na walang pondo, pero nababalitaan nating malaki ang pag-utang sa ibang bansa at lending institutions,” sabi ni Baclagon.

Diin din nila na malaki ang pananagutan ni Pangulong Duterte sa patuloy na pananatili ng korupsiyon sa mga ahensiya ng pamahalaan, na labis na nakakaapekto sa pagtatrabaho at pagseserbisyo ng mga kawani.

“Nangako siyang wawakasan ang korupsiyon, pero hanggang ngayo’y wala pa ring resulta ang mga imbestigasyon. Dapat may decisive action ang pangulo,” ani Baclagon.

Red-tagging

Kung hindi na nga sumapat na ipaglaban nila ang limang kahilingan nila, at sa gitna pa ng pandemya, nasasadlak pa sila sa red-tagging ng anila’y mapaniil na gobyerno.

Marami nang kawani ng gobyerno ang nagkasakit sa Covid-19. Ang ilan pa ay nasawi, at hindi ligtas ang matataas na opisyal tulad ni Danilo Lim ng Metro Manila Development Authority, na nasawi noong Enero lang, isang linggo matapos magkaroon ng Covid-19.

Pero pansin ni Baclagon, na pangkalahatang kalihim din ng Courage, na patuloy ang korupsiyon lalo na sa matataas na posisyon ng gobyerno at ahensiya na lalong dapat nangangalaga sa mamamamayan at naghahatid ng mahahalagang serbisyo tulad ng Philhealth.

Aniya pa, kilos protesta sa pangunguna ng unyon ang isa sa porma ng paraan nila upang umabot sa kinauukulan ang mga hinaing nila bilang kawani ng gobyerno, pero napaparatangan sila ng pagiging terorista sa pamamagitan ng red-tagging dahil dito.

Pero kailangan nilang harapain ito nang matapang. Aniya, hindi sila tatahimik dahil sa red-tagging.

“Patuloy naming ilalaban ang aming mga karapatan sa kalusugan, nakabubuhay na sahod, kaseguruhan sa trabaho. Patuloy naming ipoprotesta ang korupsiyon na may malaking epekto hindi lang sa amin bilang kawani ng gobyerno, kundi sa kagalingan ng publikong aming sinumpaang paglingkuran,” paliwanag pa ni Baclagon.

“Panawagan namin kay Duterte na itaguyod ang kanyang mga pangako at tupdin ang kanyang konstitusyunal na mga tungkulin bilang pinakamataas na lingkod-bayan na opisyal ng ating bansa,” pagtatapos niya.

Nagsagawa ng kilos-protesta ang mga kawani ng pamahalaan sa ilalim ng Courage sa harap ng Mendiola Peace Arch noong Pebrero 15.

Sa gitna ng pandemya at anila’y tumitinding atake ng neoliberal na mga patakaran at pasismo ng administrasyong Duterte, kumilos sila kanilang mga opisina at sa lansangan, bitbit ang mga panawagan para sa dagdag na suweldo at benepisyo, trabaho, at karapatan sa pag-uunyon — kahit na tinatakot at sinisiraan.