Nagmasid ang mga kinatawan ng isang International Observer Mission (IOM) sa naganap na halalan sa Pilipinas. Nabahala sila sa kanilang nasaksihan.

Ayon kay IOM Commissioner at mambabatas mula Belgium na si Séverine De Laveley, “napakaimportante ng eleksiyon para sa internasyunal na komunidad at sa mamamayang Pilipino pero nagpakita ang resulta ng nagpapatuloy na tunguhing panunupil, state impunity at state terror.”

Hindi pasado

Hindi umano pasado ang nakaraang halalan sa pamantayang “malaya at patas” dahil hindi bukas sa mga botante ang maaasahang impormasyon, ang malayang pagpunta sa mga presinto nang walang pananakot, at hindi mapagkakatiwalaang pagbilang ng boto.

“Dinungisan ito ng kapalpakan ng electronic voting system na mas malala kaysa nakaraan, dagdag pa ang talamak na pamimili ng boto, nakakabahalang antas ng red-tagging ng estado at militar sa mga kandidato at partido at kabilang ang maraming insidente ng nakamamatay na karahasan,” ani ng IOM Commissioner De Laveley.

Iniulat nito ang unang pampulitikang pamamaslang na may kaugnayan sa eleksyon sa Sorsogon, Bicol noong Enero 15. Tinukoy rin nito ang nanibasib na red-tagging laban sa kampo ni Leni Robredo at tahasang pamamaril kina Leody de Guzman kasama ng mga katutubo sa Bukidnon, Mindanao noong Abril 19.

High-level na imbestigasyon

Iminungkahi ng Independent International Investigation into Human Rights Violations in the Philippines (investigate ph) ang pagbubuo ng IOM para ipaalam sa buong daigdig ang mga naganap sa nakaraang halalan.

Binuo ang IOM ng mga batikang lider mula sa iba’t ibang interasyunal na organisasyon. Kabilang dito sina: Sharan Burrow, General Secretary ng International Trade Union Confederation (ITUC); Canon Barry Naylor, ICHRP UK; Séverine de Laveleye, Ecolo/Groen Deputy, Belgium Parliament; Lee Rhiannon, Former Australian Senator; Rev. Michael Yoshii, ICHRP Global Council, USA; Chris Ferguson, Former Secretary General, World Communion of Reformed Churches; at Xavier Cotillas Romero, President, Catalan Association for Peace.

Isinadokumento ng IOM ang mga nasaksihan sa eleksyon at inilathala nito ang paunang ulat2 (mababasa rito).

Rekomendasyon

Ayon kay Rev. Chris Ferguson na pinuno rin sa IOM, “Nag-aalala kami na magbibigay ng patuloy na legal na tabing ang pagkapanalong Marcos-Duterte para sa mga paglabag sa karapatang-tao sa nakaraan at sa hinaharap, pang-ekonomyang pandarambong at mga krimen laban sa sangkatauhan.”

Kagyat na tungkulin para sa internasyunal na komunidad na papanagutin pang lalo ang pangkating Duterte sa di-malirip na mga paglabag sa karapatang-tao, at matamang bantayan ang papasok ng administrasyong Marcos.

Kasalukuyang nakasalang ang mga kaso sa International Criminal Court at sa mga proseso ng United Nations Human Rights Council. Maaaring magsabatas pa sa mga bansa ng tipong Global Magnitsky Act of 2016 na nagpahintulot sa gobyerno ng U.S. na magpataw na kaparusahan sa mga lumalabag sa karapatang-tao.

“Hindi dapat maging bulag sa mga gagawin pa sa ilalim ni Marcos Jr.,” ani Ferguson.

Kasado ang maraming tagapagtanggol ng karapatan sa iba’t ibang panig ng mundo para bantayan ang tambalang Marcos-Duterte at suportahan ang mamamayang Pilipino.

Basahin sa mga sumusunod na websites ang nilalaman:

• Human Rights Violations in the Philippines